Nederlanders houden niet van spektakel, heldenverering en herdenkingen buiten de grenzen van de huiskamer. Kunnen we daarom niet schrijven en toneelspelen? Aandacht voor de eigen geschiedenis, cultuur en voor nationale sentimenten is niet erg populair. Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg. De echte wereld begint pas in het buitenland. Ongemerkt lijkt Nederland op weg een volstrekt unieke identiteit op te bouwen uit de ontkenning daarvan. Buitenlanders verbazen zich daar hogelijk over. In hun ogen heeft zich op de bodem van die vrijwel onbewoonbare moerasdelta een merkwaardige rijkdom aan cultuur en macht ontwikkeld. In Het Nederlandse onbehagen beschrijft Herman Pleij in verschillende essays het geworstel met de nationale identiteit de onbedwingbare moffenhaat, de afkeer van het literaire verleden, de onverteerbare oorlogserfenis en de bewonderende blik van buitenlanders.