Het in 1896 opgerichte maandblad 'De Nieuwe Tijd' was aanvankelijk bedoeld als theoretisch-literaire tegenhanger van 'De Sociaaldemokraat', partijorgaan van de in 1894 opgerichte SDAP. De partijtwisten tussen zogeheten 'marxisten' en 'reformisten' die rond 1901 uitbraken, lieten ook 'De Nieuwe Tijd' niet ongemoeid. Het blad bekende zich tot het radicale marxisme en de SDP, later CPN. In euforie omhelsden redactie en auteurs de nieuwe sovjet-staat, totdat het Sovjet-Russische staatsbelang de overhand kreeg op de oorspronkelijk geproclameerde roeping de proletarische wereldrevolutie te ontketenen. Het escalerende conflict leidde tenslotte tot de ondergang van het blad in 1921. De geschiedenis van 'De Nieuwe Tijd' geeft een uniek beeld van de glorietijd van het Hollandse marxisme. Bekende namen waren eraan verbonden als auteur of redacteur: Herman Gorter, Henriette Roland Holst, Frank van der Goes, Anton Pannekoek. 'De Nieuwe Tijd' was zo nauw verweven met belangrijke episodes uit de bewogen historie van de sociaal-democratische en communistische arbeidersbeweging, dat het als (kritische) spiegel van dit deel der arbeidersbeweging kan gelden.