Geurend goud van banda - Ena Stol-Van Es

Nooit is de blanke bovenlaag op het kleine, exotische eiland Banda zo rijk geweest als in de jaren na 1860. Sinds de handel in nootmuskaat is vrijgegeven, baden de plantagebezitters in ongekende luxe. Hun fabelachtige winsten worden besteed aan extravagante uitgaven en aan grootse feesten, die Banda’s roep over de hele Molukken verspreiden. Daar ontmoeten de Bandanezen elkaar, daar wisselen ze nieuwtjes uit, beklinken zakelijke transacties en smeden huwelijksbanden.

In deze grootse roman voert Ena Stok-van Es ons mee naar dit vergeten paradijs, dat slechts enkele mijlen groot is. Hoofdpersoon is Anita van Eck, de oudste dochter van de machtigste perkenier (plantagebezitter) van Banda. Geboren en getogen op het eiland, jong, knap en levenslustig, vormen haar dagen ogenschijnlijk een aaneenschakeling van onbedreigt geluk. Ze feest en danst en koestert zich in de algemene bewondering. Maar alles wordt anders wanneer ze tijdens een van die feesten hopeloos verliefd wordt op een jonge gouvernementsambtenaar die zijn verlof op Banda doorbrengt. Te laat beseft Anita, dat deze romance een moorddadige jaloezie veroorzaakt bij August, een perkenierszoon die al van jongsaf voor haar bestemd was. Maar liefde laat zich niet dwingen.

Een zware aardbeving, die grote delen van het eiland teistert en het schitterende perkeniers-huis verwoest, doet haar echter alle liefdesperikelen vergeten. Samen met Sitih, haar oude baboe, verpleegt ze de inderhaast in tenten ondergebrachte familieleden en weet hen, met grote zelfopoffering, in leven te houden. Wanneer haar vader kort daarna getroffen wordt door een hersenbloeding, is zij het ook die het beheer en de wederopbouw van woonerf en bedrijf ter hand neemt. Dan komt de dag dat Anita de wondermooie baai uitvaart. Als bruid. En terwijl ze allen die haar dierbaar zijn, innig gelukkig toewuift, laat ze haar blik een laatste maal gaan over de groene muskaatnootaanplantingen met de okergele noten: het geurend goud van Banda.