Voor veel mensen is het bestaan van de vrijewil vanzelfsprekender dan het bestaan vanGod. Peter van Walsum is zo iemand. Hijraakte heel geleidelijk en zonder crises vanzijn geloof in God af, maar kan onmogelijkmet dezelfde gelijkmoedigheid omgaan mettwijfel aan het bestaan van de vrije wil.Religies hebben bij definitie moeite met devrije wil omdat ze niet goed weten hoe zedie met de alwetendheid van God moetenrijmen. In de wetenschap heeft de vrije wilzich de laatste tachtig jaar kunnenhandhaven dankzij de onzekerheid dieinherent is aan de quantummechanica.Maar met de naderende eenwording van dequantummechanica en Einsteins algemenerelativiteitstheorie dreigt die ruimteverloren te gaan. Hoe meer de gaten in onzekennis worden gedicht, hoe duidelijker hetwordt dat wetenschap en vrije wil elkaar inlaatste instantie ook niet verdragen. En watdan?Als de vrije wil door de wetenschap tot eenillusie wordt verklaard, is het ook gedaanmet het begrip verantwoordelijkheid. Datzal diep ingrijpen in ons bestaan: de menskan niet leven zonder vrije wil en desamenleving kan niet functioneren zonderverantwoordelijkheid.