In 'Het oude heden' bespreekt Polak min of meer uitvoerig de gestalten van de mythische zanger Orpheus; de Carthaagse generaal Hannibal; de schrijvers Herodotus, Plato, Catullus en Seneca; een opstel over joodse cultuur vormt het slot van de bundel. De informatie die Polak verstrekt zal ingewijden grotendeels bekend zijn; het eigene van de opstellen schuilt vooral in de onnavolgbare stijl die Polak hanteert: een archaïsch, hier en daar wijdlopig proza, met een plechtige kadans. Voor velen is Johan Polak de ideale 'leraar' gebleken en hij zal dit met deze laatste bundel zeker weer zijn.