Vragen stellen over menselijk gedrag is voor psychologen en pedagogen van wezenlijk belang. Observatie is het verwerven van informatie over gedrag of emoties. We kiezen voor observatie omdat we iets willen weten. Dat kan het antwoord op een wetenschappelijke onderzoeksvraag zijn, maar het kan ook een antwoord op een hulpvraag uit de klinische praktijk betreffen. Observatie is een methode van dataverzameling die naast en samen met andere methoden gehanteerd wordt, zoals tests, vragenlijsten, interviews en ondervraging aan de hand van hypothetische situaties.

Observeren kan op veel manieren. In Observeren in psychologie en pedagogiek wordt een classificatie gepresenteerd op basis van het onderscheid tussen outsiders (die geen deel hebben aan hetgeen geobserveerd wordt), getuigen (die worden geselecteerd op basis van hun toegang tot en ervaring met gegevens die de onderzoeker wenst te verwerven) en ten slotte insiders die als enigen de mogelijkheid bieden tot observatie van hun innerlijk. Naast de verschillende manieren van observeren is er ook aandacht voor de rol van de klinisch psycholoog en wordt het rapporteren in wetenschap en praktijk behandeld.

Observeren in psychologie en pedagogiek is bedoeld voor studenten en professionals op het gebied van psychologie, pedagogiek en social work.

Dr. F.A. Goossens is ontwikkelingspsycholoog en orthopedagoog. Hij is als onderzoeker verbonden aan de Vrije Universiteit Amsterdam.