Deze gids biedt een beknopt overzicht van de rijke geschiedenis van Haarlem. Van kleine nederzetting aan het Spaarne en verdedigingspost van de Graven van Holland groeide Haarlem uit tot een van de belangrijkste middeleeuwse steden van Holland. Het Beleg van Haarlem, geleid door de zoon van Alva, was het keerpunt in de Tachtigjarige Oorlog. Haarlem heeft ook lange perioden van armoede gekend. Tegenwoordig zijn het middeleeuwse stratenplan, de karakteristieke gevels en de vele cafés, restaurants en winkels een feest voor de bezoeker. Wandelend door de binnenstad met dit boekje in de hand, kom je onder meer langs de St.-Bavo, de 17e-eeuwse Vleeshal, de Waag, het Teylers Museum en het Frans Hals Museum.

De Historische Vereniging Haerlem is opgericht in 1901 en wil met een kritische blik de geschiedenis van Haarlem voor een groot publiek toegankelijk maken.