Precies drie maanden nadat Eduard Douwes Dekker in 1856 werd benoemd tot assistent-resident van Lebak, volgde zijn ontslag. De kwestie-Lebak was geboren. In 1859 schreef Douwes Dekker over deze affaire in nauwelijks een maand tijd de roman Max Havelaar, onder het pseudoniem Multatuli. Dit werk bleek een genadeloze afrekening te zijn met zijn superieuren, en schetste een weinig verheffend beeld van de Nederlandse bemoeienis met het rijk van Insulinde. Deze uitgave is gebaseerd op de historisch-kritische editie door Annemarie Kets uit 1992.
‘Dat deze Havelaar het ijkpunt wordt van alle komende bemoeienis met de roman, is buiten kijf.’
t. van deel, trouw ‘Eindelijk. Eindelijk is Max Havelaar recht gedaan.’
hugo brandt corstius, de volkskrant