Van leraren wordt verwacht dat zij hun leerlingen brengen tot het verwerven van nieuwe en steeds complexere vaardigheden. In zekere zin kunnen zij beschouwd worden als programmeurs van gedrag. Nu is het zo dat in schoolse middens er heel veel aandacht gaat naar vorm en inhoud van de ''gedragsprogramma''s'', maar dat er weinig geweten is over de hardware, met name de hersenen, waarmee zal moeten worden gewerkt. Dit is des te verwonderlijker in een tijd waarin alle leraren kennis dienen te hebben van de ''bijzondere onderwijsbehoeften'' die bij sommige leerlingen bestaan.

De uitgangsvraag bij het schrijven van dit boek is dan ook geweest: Wat moeten leraren en leerlingbegeleiders weten over de menselijke hersenen? Om hierop een antwoord te geven, gaan we kort in op groei en bouw van de hersenen als orgaan. In, een voor leraren veel spannender, volgend deel kijken we naar wat op dit ogenblik geweten is over het functioneren van de hersenen. We doen dit op drie manieren. Vooreerst kijken we naar het hersenweefsel: welke structurele of chemische afwijkingen kunnen het bestaan van leer- en ontwikkelingsstoornissen verklaren? Ten tweede worden basisprincipes van enkele (oude en recente) medische beeldvormingtechnieken verklaard, om vervolgens een overzicht te geven van belangrijke, wetenschappelijke studies die helpen aan te tonen hoe anders de hersenen van leer- en ontwikkelingsgestoorde kinderen en volwassenen werken. Sommigen hebben echter geen hoge pet op van medische beeldvorming. Zij kijken veel liever naar wat mensen doen en hoe ze het doen en of daar patronen in te herkennen zijn. Daarom gaan we in een derde deel in op enkele beroemde, zoniet beruchte, stellingen die gebaseerd zijn op ''gelijktijdig optredende gedragssymptomen''.

Dit boek is bedoeld als inleiding. Medische voorkennis is niet vereist. Tekst en figuren leveren voldoende bouwstenen om tot een onderbouwde visie te komen. Voor vele leraren is dit een kennismaking met het boeiend domein van de neuropsychologie. Voor clinici kan dit een geactualiseerde opfrissing zijn.


Peter van Vugt is doctor in de Medische Wetenschappen. Hij publiceert over neuropsychologische onderwerpen (o.a. aphasia, autism, dyscalculia, dyslexia, hallucinosis, hemispatial neglect, learning disabilities, MCDD, migraine, tactile agnosia, temporal lobe epilepsy). Als licentiaat in de Romaanse filologie heeft hij ook onderwijservaring. Hij heeft ruime expertise als begeleider van nascholingen. Verder is hij lid van verschillende wetenschappelijke verenigingen en is hij adviseur bij verenigingen van ouders die kinderen hebben met leerstoornissen.