Een directeur heeft op school een belangrijke functie en is onmisbaar. Dat zegt het gezond verstand, maar dat blijkt ook uit veel onderzoek. Recent wordt er veel aandacht besteed aan de vraag wat het betekent directeur te worden. In verschillende landen wordt er boeiend onderzoek opgezet over de professionele ontwikkeling van beginnende directeurs. In deze publicatie wordt een onderzoek beschreven bij beginnende directeurs Basisonderwijs die gedurende twee schooljaren werden gevolg door middel van interviews. Dit leidde tot de beschrijving van hun professionele ontwikkeling aan de hand van een aantal thema’s. Daarin wordt o.a. nagegaan hoe beginnende directeurs omgaan met de vele dagelijkse en diverse taken, hoe ze hun team motiveren, hoe ze problemen en conflicten aanpakken en oplossen, hoe ze in hun school vernieuwingen realiseren, hoe ze proberen beleidsbeslissingen te integreren in het dagelijks werk op school en hoe ze persoonlijk en in overleg met collega’s reflecteren over hun professionele ontwikkeling als schoolleider.

Beginnende, maar ook ervaren directeurs, pedagogische begeleiders en inspecteurs zullen ongetwijfeld veel van de beschreven situaties herkennen. Het boek biedt aan beleidsverantwoordelijken een aantal inzichten over de wijze waarop schoolleiders tegenwoordig, vaak met vallen en opstaan, moeten leren werken aan de realisatie van beleidsvoorstellen.

Het boek bevat drie hoofdstukken. In het eerste hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van buitenlands onderzoek en van een vragenlijstonderzoek bij Vlaamse beginnende directeurs Basisonderwijs. Het tweede hoofdstuk beschrijft uitvoerig de wijze waarop het onderzoek werd uitgevoerd en hoe de interviews verwerkt werden. Het centrale derde hoofdstuk biedt een uitvoerige beschrijving van de professionele ontwikkeling van beginnende directeurs basisonderwijs aan de hand van 11 thema’s.

Uit de inhoud:
Professionele ontwikkeling van beginnende directeurs Basisonderwijs (Beleidscontext en onderzoek van beginnende directeurs Basisonderwijs - Beginnende directeurs: onderzoeksresultaten) - Onderzoeksopzet en ontwikkeling van het interview (Uitgangspunten en onderzoeksvragen - Ontwikkeling van het interview - Invloed van de interviews - Selectie van de directeurs - Analyse van de interviews: verantwoording en analyseprocedures) - Ontwikkeling van beginnende directeurs Basisonderwijs: hoe ze professioneel leren en groeien (Groei van inzicht in de kern van leiding geven en de kenmerken van een goed schoolleider - De directeur leert beleidsdoelen prioriteren en werken vanuit een visie - De directeur boekt vooruitgang in het realiseren van vernieuwingen - De directeur leert omgaan met veel, diverse, onverwachte taken en met tijdsdruk - De directeur leert ervaringen gebruiken als basis voor oplossen van dagelijkse problemen - De directeur leert problemen en conflicten juist beoordelen en relativeren - De directeur leert en durft gezag te gebruiken - De directeur leert de juiste hiërarchische positie en ervaart dat hij aanvaard wordt door het team - Professionele ontwikkeling wordt een belangrijke opdracht - De directeur erkent het belang van netwerken als basis voor professionele ontwikkeling - De directeur leert omgaan met professionele eenzaamheid en met het gemis aan contact met de leerlingen - Korte terugblik en enkele belangrijke conclusies)


Roland Vandenberghe is emeritus hoogleraar van de KU Leuven. Hij was hoofd van het Centrum voor Onderwijsbeleid en -vernieuwing aan de faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen.