De reeks Monumenten in Nederland is bedoeld als een naslagwerk dat voor vele doeleinden benut kan
worden en waarin op beknopte wijze feitelijke gegevens over de waardevolle objecten en structuren te
vinden zijn. De delen zijn rijk geïllustreerd uitgevoerd met veelal speciaal voor deze reeks gemaakte
foto's. Naast de oudere bouwkunst krijgt de bouwkunst uit de periode 1850-1940 ruime aandacht. Per
dorp of stad wordt een samenhangend overzicht van de gebouwde omgeving gegeven. De beschrijvingen
van de historische kernen worden vooraf gegaan door een aantal inleidingen waarin geschiedkundige,
architectuurhistorische en bouwhistorische aspecten aan de orde komen. Tevens worden per
afzonderlijke regio de eigen (historische) landschaps- en bebouwingskarakteristieken nader worden
uitgewerkt. Een literatuur- en termenlijst alsmede registers completeren het boek.
Het eerste deel is gewijd aan de provincie Utrecht. Vanwege zijn overweldigende hoeveelheid historisch
erfgoed zal veel aandacht gaan naar de stad Utrecht, op enige afstand gevolgd door Amersfoort. Verder
komen de 80 historische kernen en de andere 34 gemeenten aan bod. Samen vormen zij de vier regio's
van de provincie: het Rivierkleigebied, het Veenweidegebied, het Eemland en Valleigebied en de
Utrechtse Heuvelrug.