Nooit veranderde de wereld zo ingrijpend als in de negentiende eeuw. Voorbode van de nieuwe tijd in Twente was Willem de Clercq. Na een aanzienlijke stijging van de graanprijzen op de wereldmarkt maakte deze Amsterdamse commissionair in granen in 1812 een tocht door Overijssel, Groningen en Friesland, op zoek naar nieuwe graanleveranciers voor zijn familiebedrijf. In Twente vond hij weinig graanboeren maar veel huiswevers en dat onthield hij. Nadat hij in 1824 secretaris was geworden van de Nederlandsche Handel-Maatschapij, keerde hij terug naar Twente om daar, samen met Thomas Ainsworth, de grondslag te leggen voor de textielindustrie.
In dezelfde periode maakte baron Van Heeckeren, 22 jaar oud, zijn opwachting op Twickel als echtgenoot van erfdochter gravin Maria Cornelia van Wassenaer Obdam. Terwijl in Twente de nieuwe tijd om zich heen greep, herleefde op Twickel in tal van opzichten de oude. De jonge baron probeerde met steun van zijn vader de oude rechten zoveel mogelijk te herstellen. Hij kocht woeste gronden aan, en boerderijen en huizen, waarmee hij de omvang van Twickel meer dan verdubbelde.

Tegelijkertijd toonde hij zich een kind van zijn tijd door status te kopen. Grote sommen gelds besteedde hij aan de verfraaiing van het huis en de tuinen. Ook trachtte hij de rentabiliteit van het landgoed te verbeteren. Hij vernieuwde zijn boerderijen en voerde pachthervormingen in. Tussen de bedrijven door reisde hij als een modern toerist door Europa, gebruikmakend van de nieuwe middelen van vervoer, de stoomboot en de trein.

Centraal in dit boek staat de vraag hoe de oude en nieuwe tijd zich tot elkaar verhouden in het leven van baron Van Heeckeren. Het boek is geschreven in opdracht van de Stichting Twickel naar aanleiding van de herdenking van de 200ste geboortedag van de baron. Van Heeckeren wordt in verschillende werd vaak getypeerd als een vernieuwer, in elk geval op het terrein van de landbouw. Ook zijn langdurige betrokkenheid bij het lokale bestuur wordt in dat verband wel genoemd. Maar klopt dat beeld eigenlijk wel? Hoever strekten zijn vernieuwingen op landbouwgebied en was hij daar zelf de initiatiefnemer van? Hoe intensief bemoeide hij zich met het lokale bestuur? Hoe sterk hechtte hij aan Twickels oude rechten?

Ons portret van baron Van Heeckeren begint met zijn dood op 7 november 1875 en eindigt met zijn begrafenis, vier dagen later. Daartussen vertellen we het verhaal van zijn leven. Een lange reeks van onderwerpen komt aan de orde: zijn jeugdjaren, zijn beide huwelijken, zijn leven als grootgrondbezitter, zijn openbare functies, zijn talloze reizen, zijn kunstverzameling en nog veel meer.

Aafke Brunt (1954) is sinds 1980 archivaris van het Huisarchief Twickel. Zij werkte mee aan verschillende boeken over de geschiedenis van Twickel en hun bewoners.

Jan Haverkate (1946) is journalist en werkzaam bij de Twentsche Courant Tubantia. Hij is al vele jaren betrokken bij Twickel en schreef in 1993 met Aafke Brunt ¿Twickel bewoond en bewaard¿.