Hoofdthema van dit boek is de invloed van de toenmalige maatschappij op kerk en geloof: hoe deze invloed de geloofsbeleving uit de middeleeuwen heeft bepaald en de wijze waarop de onderlinge verbondenheid van de christenen ideologisch werd verstaan. Deze vragen leiden tot vaak verassende conclusies inzake middeleeuwse mentaliteiten, zoals die tot uitdrukking kwamen in vormen van volkreligie. Ook godsdienstig leven in de middeleeuwen wordt in dit kader uitvoerig behandeld. Christenheid en christendom in de middeleeuwen, dat inmiddels ook in het Duits Engels verscheen, dient tevens te worden beschouwd als een belangrijk complementair werk bij het in 2000 verschenen boek van Adriaan Bredero: de ontkerstening der middeleeuwen.