Reindert Jacobsen (1876-1962) : een leraar met een verhaal : grepen uit een millennium Europese cultuur

Het Erasmiaans Gymnasium wil bij het 134ste lustrum met een boek èn een symposium eer bewijzen aan zijn oud-leraar geschiedenis, Reindert Jacobsen, die er doceerde van 1905 tot 1950. Jacobsen, in 1906 cum laude gepromoveerd op een analyse van de poëzie van Carel van Mander, was een geliefd docent, een gezien causeur en een erudiete hoogvlieger. Hij gaf lezingen aan de Volksuniversiteit, voor Ons Huis, ‘De Maze’ en ‘Roterodamum’, voor de ‘Rotterdamse Studieclub’ en de Rotary. De historicus Jan Romein noemde zijn leermeester in 1946 ‘de laatste cultuurmens’. In de jaren vijftig werden op initiatief van vrienden en oud-leerlingen drie bundels essays samengesteld: Prisma (1951), Kaleidoscoop (1954) en postuum Mozaïek (1963). Kaleidoscoop won de essayprijs van de stad Amsterdam.
Naar het oordeel van de initiatiefnemers is Jacobsen tè snel in vergetelheid geraakt. Rotterdam, zijn stad, de stad zonder memorie zoals hij in 1951 schreef, heeft geen weet meer van een cultuurdrager bij uitstek. Hij ‘las’ veel over het Rotterdam van vóór 1940: daarvan getuigen vier opgenomen essays over de vooroorlogse stad.
Dit boek wil de stad een stukje van haar intellectueel geheugen teruggeven. De samenstellers voegen aan een ruime selectie uit de brieven en de essays van Jacobsen een biografische schets toe, reconstrueren zijn leraarschap en analyseren zijn literaire en cultuurhistorische werk.
Jacobsen was bovendien een leraar met een verhaal.
In recente literatuur over de betekenis van het leraarschap wordt de bijzondere gave van het vertellen en verbeelden van verhalen, zo essentieel bij Nederlands, klassieke talen en geschiedenis, van overheidswege gekleineerd. De docent zou in de eerste plaats begeleider moeten zijn van de zelfstudie van de leerling.
Als dat waar is, zou een leraar zoals Reindert Jacobsen volledig uit de tijd zijn. De samenstellers van dit boek zijn het niet eens met deze modieuze benadering, en leggen de nadruk op de actualiteit van het culturele en waardenvormende aspect van het leraarschap.