Vaak worden de controversiële discussies over geloven en weten vertroebeld door wederzijds onbegrip. In Geloven en weten wordt geprobeerd door een nuchtere analyse van de sleutelbegrippen en in het licht van het moderne denken enige helderheid te scheppen. L.M. de Rijk betoogt dat religiositeit niet met godgelovigheid mag worden gelijkgesteld of obligaat met godsdienst geassocieerd. Zo voorkomt men dat godgelovigen zich gedwongen voelen God als de unieke bron van moraliteit te beschouwen. Een tweede misvatting betreft aard en werking van religieuze beginselen. Men miskent dat deze het praktisch handelen wel stuwen, maar niet sturen. Ondanks hooggestemde verklaringen van het tegendeel gaat bij iedereen sturing steeds uit van seculiere overwegingen. Daarin vinden de seculiere staat en maatschappij hun bestaansgrond en rechtvaardiging. Een misverstand omtrent de relatie van religie en wetenschap speelt hierdoorheen. Religiositeit heeft met het wetenschappelijk 'waar en onwaar' niet wezenlijk van doen, maar met werkzaamheid. Strikte erkenning van de formele onverenigbaarheid van wetenschap en religie behoedt beide voor overmoed. Theïstische waarheidspretenties en radicaal-atheïstisch onbegrip laten zich het best pareren door wat de auteur kenschetst als 'sober atheïsme'.