De hoofdpersoon van Manns belangrijkste boek, de componist Adrian Leverkühn, sluit een pact met de duivel en zweert de liefde af om het volmaakte meesterwerk te schrijven. Muziek, kabbalistische getallenmystiek en theologie smelten samen in het denken van de protagonist die ook als het alter ego van de auteur, Thomas Mann, zelf kan worden opgevat. Behalve een boek over de gevaarlijke verleidelijkheid van de zwarte zijde van de Duitse romantiek is het ook een aangrijpende vertelling over de macht van de muziek, en de ascetische mens die heel zijn leven opoffert voor de kunst. Sommige interpreten hebben hierin de filosoof Friedrich Nietzsche herkend.
Met Doctor Faustus (1947) hield Thomas Mann "de Duitse geest' direct na de Tweede Wereldoorlog een spiegel voor waarin deze de oorzaken van zijn eigen morele falen weergegeven zag. Mann zat met de roman, die speelt in het tijdperk 1885-1945 en handelt over de ondergang van Duitsland, zijn eigen "verduiveld Duitse tijd' weergaloos dicht op de hielen.


Thomas Mann publiceerde dit boek over de ondergang van de Duitse natie in 1947, vlak na de feitelijke catastrofe.