In Marco van Basten. De jaren in Italië en Oranje staat de vraag centraal hoe een van de beste voetballers aller tijden is geworden wie hij nu is. Het antwoord daarop is ook een antwoord op de vraag waar de bonscoach van Oranje zijn voetbalvisie ontwikkelde.
Auter Zeger van Herwaarden stelt dat de Italiaanse jaren en de daaraan parallel lopende periode in Oranje van cruciaal belang zijn geweest voor de vorming van Van Bastens persoonlijheid en denkwijze.
Zijn entree bij AC Milan in het seizoen 1987-1988 was weinig verheffend. Marco van Basten zat het grootste deel van dat jaar geblesseerd langs de kant. In alle stilte en in de schaduw van Milan-ster Ruud Gullit moest het eerzuchtige talent werken aan een comeback. Dit pijnlijke begin is vormend geweest voor de jonge Van Basten. Zijn wederopstandig was grandioos. Op het EK van 1988 schitterde hij door Oranje met vijf doelpunten de Europese titel te bezorgen.
Marco van Basten veranderde met Ruud Gullit en Frank Rijkaard aan zijn zijde het Italiaanse voetbal op revolutionaire wijze. Met voor Italiaanse begrippen aanvallend voetbal veroverde Milan, onder leiding van Arrigo Sacchi en zijn opvolger Fabio Capello, Italië en Europa. Van Basten, met zijn elegantie en effectiviteit, belichaamt de heerschappij van wereldmacht AC Milan, dat in de jaren tachtig in de versukkeling was geraakt.
In Nederland daarentegen heeft scepsis vaak de overhand. Vooral zijn tegenvallend optrede op het WK van 1990 wordt hem niet in dank afgenomen. Wat vrijwel niemand weet is dat Van Basten dan al lange tijd wordt geteisterd door een chronische enkelblessure. In 1993, wanneer hij is klaargestoomd voor zijn laatste officiële wedstrijd (tegen Olympique Marseille, finale Europacup 1), kan hij eigenlijk nauwelijks meer lopen. Dat is de keerzijde van dit heldenverhaal, dat daarmee de allure van een klassieke tragedie krijgt.