De synthese die Plotinos (205-270 n.C.) tot stand bracht uit de aristotelische, platoonse en stoïsche wijsbegeerte, en onder invloed van gnostische religieuze visies, is voor de hele verdere ontwikkeling van het westerse wereldbeeld fundamenteel gebleven. Via Augustinus en andere kerkvaders bepaalde zijn systeem de platoonse structuren in het middeleeuwse denken. Hij geldt als het beginpunt van de geschiedenis der westerse mystiek. Over de plaats van de menselijke persoon in de kosmos en het probleem van de persoonlijke verantwoording vinden we in zijn werk, de Enneaden, nieuwe visies die, op de grens van oudheid en middeleeuwen, baanbrekend werden naar nieuwe tijden.
Van Plotinos’ wijsgerig systeem kan hetzelfde gezegd worden als van de vroege theologie van het christendom: de ontwikkeling ervan is bepaald geweest door de discussie met de wijdverbreide wereldbeschouwing van de Gnosis. De vertegenwoordigers van de drie stromingen: platonisme, christendom en Gnosis hebben zich met alle energie tegen elkander verweerd, en tegelijk elkander verregaand beïnvloed. In de hier vertaalde geschriften vinden we eerstens Plotinos' theorie over schouwing, waarschijnlijk door hem ontwikkeld met het doel de gnostische eschatologische visies in platoonse context onder te brengen, en vervolgens zijn felle polemiek tegen wat hij als uitwassen van de gnostische theorie beschouwde. De analyse van deze polemieken is ook voor onze tijd actueel, omdat daarmee een aantal, vaak verborgen, wortels van ons westerse denken worden zichtbaar gemaakt.