Alles wat men over de korte roman Einsteins dromen zegt, is ingewikkelder dan het boek zelf. Dat is misschien wel de grootste verdienste van de schrijver Alan Lightman, een vooraanstaand Amerikaans fysicus verbonden aan de Maachusetts Institute of Technology. Met Einsteins dromen brengt hij het postulaat van Albert Einstein uit 1905, waarin onder meer de absoluutheid van het tijdsbegrip op losse schroeven wordt gezet, terug tot de bekoorlijke eenvoud van een reeks droomachtige vertellingen.

Het jaar is 1905 en de plaats is Bern. Het is zes uur ’s ochtends. De zesentwintigjarige Albert Einstein heeft zojuist zijn nieuwe theorie over de tijd opgeschreven, twintig velletjes die uitgetypt moeten worden en die vervolgens in een Duits natuurkundig tijdschrift zijn naam zullen vestigen. In de uren waarin hij op de komst van de typiste wacht, droomt Einstein opnieuw de dromen over beweging , licht, ruimte en tijd die zijn relativiteitstheorie verbeelden. Onderbroeken door een aantal tussenscènes, waarin Einstein zijn zwoegende, vorderingen met deze natuurkundige theorie samen met een boezemvriend bespreekt, krijgt de lezer een reeks van betoverende verhalen voorgeschoteld – gesitueerd in het kleinsteedse Bern van 1905, met zijn apotheker, de klokkentoren op de Kramgasse, de stoffenzaak op de Amthausgasse - waarin het relatieve karakter van de tijd aanschouwelijk wordt gemaakt.

Het knappe van Lightman is dat hij met zijn fictieve dromen van Albert Einstein diens theorieën inzichtelijk verbeeldt, zonder ze uit te leggen. Daarmee is zijn boekje een unieke literaire synthese van alfa- en beta-cultuur: wetenschap in de vorm van verhalen.

Einsteins dromen is niet alleen een intellectuele uitdaging, het uis ook ontroerend en grappig, en het is zo prachtig geschreven (Salman Rushdie)