Memoriaal van het klooster wordt algemeen beschouwd als Saramago's meesterwerk. Het vertelt het verhaal van de bouw van een klooster in de achttiende eeuw. Aanleiding daarvoor was de belofte van Dom João V, koning van Portugal, een klooster te bouwen als er een kind geboren zou worden uit zijn huwelijk met Maria Ana van Oostenrijk. Het kind kwam er en daarmee kreeg Portugal in het plaatsje Mafra een van zijn grootste religieuze bouwwerken. Maar er is een keerzijde: jarenlang geploeter en gezwoeg, terreur van de Inquisitie, dwangarbeid, armoede en lijden van het gewone volk, kortom alle narigheid die voortkomt uit de grootheidswaan van een vorst.