De aanslag op kameraad Toelajev
(L'affaire Toulaév) is een van de
aangrijpendste, instructiefste romans
over het schrikbewind in stalinistisch
Rusland: het is het boek dat Victor
Serge internationaal beroemd heeft
gemaakt.
In deze roman wordt de sfeer
getekend van Rusland in 1939 - als er
van het revolution aire élan niet veel
meer over is en de wereldoorlog
onvermijdelijk lijkt.
Op een dag wordt kameraad Toelajev,
een belangrijke partijfunctionaris,
doodgeschoten door een kleine
beambte bij de Moskouse Kleding-
distributie. De dader kwam in een
opwelling tot deze aanslag, maar de
gevolgen blijven niet uit: het aantal
verdenkingen groeit met de dag,
niemand is meer veilig. Zelfs hoog-
geplaatste regeringsfunctionarissen
worden gearresteerd, gedeporteerd,
ter dood gebracht. De Zaak Tolajev
gaat heel het leven in de Sovjet-Unie
beheersen.
Serge geeft adembenemende beclden
van de terreur in Moskou, van het
bestaan in de Siberische strafkampen,
van het hopeloze verzet in het
zieltogende Barcelona tijdens de
Spaanse burgeroorlog.
Victor Serge werd in 1890 geboren,
als zoon van in Frankrijk levende
Russen. Als militant anarchist raakte
hij verwikkeld in de Affaire Bonnot',
die hem op vele jaren gevangenisstraf
kwam te staan. Daarna speelde hij een
rol in de bolsjewiki-revolutie, maar
na de dood van Lenin werd hij onder
Stalin naar het Westen verbannen.
Als lid van de linkse avantgarde
vocht hij in Spanje in de Burger-
oorlog. Na de capitulatie van Frank rijk
in de Tweede Wereldoorlog vluchtte
hij naar Mexico, waar hij ondanks
ziekte en bittere arnoede bleef
schrijven en corresponderen met zijn
vrienden. Hij stierf in 1947.

Over De jaren zonder genade
(Meulenhoff Editie 350) schreef de
pers enthousiast:
• Een boeiende, vaak aangrijpende
getuigenis. - Cor de Groot in
De Volkskrant
. Een beklemmende aanklacht tegen
revolutionaire verontmenselijking.
Avenue
. De levensbiecht van de eeuwige
rebel, wiens idealisme tenslotte te
pletter loopt tegen de als zodanig
verziekte macht en de starre terreur van het eigen links'.

- Deventer
Dagblad

M Meulenhoff Editie
ISBN 90 290 075 16