L'Italia è fatta, Restano a fare gli italiani, 'Italie is af. Nu moeten de Italianen nog gemaakt worden, verzuchtte een van de grondleggers van het moderne Italië in 1861. In dat jaar werd de lappendeken van staten, staatjes en onafhankelijke steden verenigd in één staat, het koninkrijk Italië.

Het waren profetische woorden. Italië mag dan wel een staat zijn, met alle instituties die daarbij horen, zoals een overheid, een parlement, een regering en een onafhankelijke rechtspraak, maar er is geen land in Europa waar de burgers zo weinig ophebben met de staat, als Italië. De belastingmoraal is er laag, corruptie is wijdverbreid, wetgeving wordt gemaakt naar de behoefte van politici, en justitie is gepolitiseerd. De staat is er om van te profiteren, het besef dat men ook zelf een bijdrage dient te leveren, is bij de meeste Italianen afwezig.

In dit boek laat Jaap van Osta zien hoe dit gebrek aan burgerzin het gevolg is van de geschiedenis van het moderne Italie, en welke kwalijke invloed dit heeft op het huidige functioneren van het land. Hij begint zijn boek in 1760, wanneer de eerste serieuze pogingen worden ondernomen Italië te verenigen, en hij eindigt in 2006 met de val van de regering-Berlusconi.

JAAP VAN OSTA doceert geschiedenis aan de Universiteit van Utrecht.