Er zijn in de loop der eeuwen heel wat avonturenromans geschreven. Maar slechts enkele hebben de tand des tijds doorstaan en worden nog steeds gelezen: De Odyssee, Don Quichot, Huckleberry Finn en de Dode zielen. In die Dode Zielen reist een vriendelijke oplichter, Tsjitsjikow, met paard en kar door Rusland en koopt bij landeigenaren dode lijfeigenen. Op dat dode schijn-kapitaal wil hij een grote hypotheek nemen. Op de hem eigen krankzinnig-geniale wijze maakt Gogol gebruik van de mogelijkheden die dit gegeven biedt, zoals het opdrijven van de prijs door de verkoper omdat de overledene zo'n begaafd timmerman was, en het door de oplichter bezoeken van bizarre figuren, zoals de verschrikkelijke slijmerd Manilow, met een vrouw en twee zoontjes, van wie er een Themoticlus heet, en het achterdochtige, gewiekste vrouwtje Korobotsjka, de leugenaar en vechtjas Nozdrjow. En nog veel meer!

Karel van het Reve