De markt van geloven

Ontsokkeling, vernieuwing en verandering in geloofsgemeenschappen

Geloofsgemeenschappen veranderen meestal maar langzaam, ook als ze aanhang verliezen. Er bloeit binnen hun structuren geen krachtig vernieuwings- en veranderingsbeleid op.

De grote kerken hebben geen Research en Development-afdeling, zoals organi ties die hebben om in de pas te blijven met de markt en zijn niet in staat tot een krachtige heroriëntatie op de markt van geloven.

Ze bieden nog unieke, vertrouwde en bijdetijdse vormen van dienstverlening aan, maar onderkennen er de moderne marktkracht niet van. Sommigen betreuren de ontsokkeling van oude waarheden en belijdenissen en wensen de oude palen voorshands niet te verzetten. Anderen huppelen vlindervlotte theologietjes en relietrendjes na. Wat mensen echt zoeken en hoe marktmechanismen en communicatieprocessen werken bij de aanbieding van geestelijke dienstverlening, is in de officiële kerken en andere geloofsgemeenschappen nauwelijks onderwerp van onderzoek. En ondertussen groeien de niet-geregistreerde geloofsgemeenschappen in aantal en omvang. Nieuwe bewegingen van vele soorten spiritualiteit zuigen mensen weg uit oude verbanden. Kennelijk leveren de oude gemeenschappen niet meer wat moderne, mondige mensen vragen. Gaat het dan overal slecht in de geloofsgemeenschappen? Integendeel. Er is nog veel trouw, er zit zeker beweging aan de basis, maar er groeit ook verzet tegen

regels, verouderde patronen van bestuur en verkilling door formaliteiten. De bekende hoogleraar communicatiewetenschappen Anne van der Meiden laat zien dat grote groepen mensen niet in een geloofscrisis maar in een kerkcrisis zitten: mensen zoeken vaak onbewust naar een nieuwe reformatie, voelen dat de oude kerkstructuren stroef werken, treffen elkaar bemoedigend in allerlei zelfgemaakte verbanden, hopen op vernieuwingsimpulsen en vragen naar het management van veranderingen. Zit er al een nieuwe reformatiegolf in de lucht, die alle geloofsgemeenschappen mee zal voeren?

Hoe verwerk je de ontsokkeling, hoe vernieuw je en hoe stuur je veranderingen? Vragen die Van der Meiden als de beste kan beantwoorden.