Waakzaam en nuchter

Sinds de Tweede Wereldoorlog is de waarde van de democratie ook in de europese kerken vrijwel onomstreden. Omdat echter de theocratische gedachte zowel in de rooms-katholieke als in de protestantse theologie in de 19e eeuw tot fel verzet tegen de Franse Revolutie leidde, is het de vraag op welke theologische basis de huidige erkenning van de democratie berust. Deze kwestie wordt zowel historisch als systematisch behandeld, waarbij ook de anders geaarde ontwikkelingen in Noord-Amerika aandacht krijgen. De aanvaarding van de democratie wordt door de auteur gefundeerd in een herneming van het augustiniaanse concept van de 'aardse stad' als een veld waarop naar een overlappende consensus tussen rivaliserende moralen gezocht wordt.
De these wordt ontwikkeld, dat de theologische ethiek zich in een democratie moet kenmerken door een dubbel denken. Zij dient zich te richten op de klassieke leer van de heiliging ('het christelijk leven') en van daar uit op deelname aan het algemeen ethische debat in de samenleving. Ten voorbeeld geeft de auteur een bespreking van de abortus-wetgeving.
Wat betreft de rol van de kerk als instituut stelt de auteur onder meer, dat profetisch spreken van de kerk een doorkruising van het maatschappelijk debat betekent en dat de kerk zich daaraan alleen dient te wagen als de loyaliteit aan de staat in het geding is.