Het lijkt alsof Niall Ferguson het erom heeft gedaan: het schrijven van een zo controversieel mogelijke geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog. Want het volledige verhaal van die oorlog is nog steeds niet verteld, en Ferguson heeft een verrassende visie. Engeland is al even schuldig aan het begin van de oorlog als Duitsland. Als Engeland Belgie had opgegeven, had de Russische Revolutie van 1917 nooit plaatsgevonden en was er waarschijnlijk een Europese Unie onder Duits bewind ontstaan. De strenge voorwaarden van het Verdrag van Versailles waren niet de belangrijkste oorzaak van de Tweede Wereldoorlog. De oorlog was een zinloze ramp, een tragische vergissing. Ferguson houdt van what if-geschiedenissen en in De erbarmelijke oorlog combineert hij die speculatieve blik met het arendsoog van de historicus. Het resultaat: levendige geschiedenis over het Europa van nu.