In De stof van het denken beschrijft Steven Pinker op een volkomen nieuwe manier hoe de menselijke geest werkt. Onze geest is tot stand gekomen in een tijd waarin nagedacht moest worden over stenen, planten en gevaarlijke beesten. Inmiddels is diezelfde geest in staat natuurkunde te ontrafelen en democratie te bedenken. Hoe heeft de geest zich zo kunnen aanpassen? Het antwoord is te achterhalen, aldus Pinker, via taal. Hij onderzoekt onze gesprekken, grappen, conflicten en schetst zo een beeld van de gedachten en emoties die onze mentale levens vormgeven. Waarom ontstaan taboes? Waarom zijn seks en religie daarmee zo rijkelijk bedeeld? Waarom wordt ons taalgebruik zo indirect wanneer we onderhandelen, verleiden of proberen iemand om te kopen?
De laatste twee Amerikaanse presidenten zijn in de problemen gekomen vanwege specifieke woorden. Wat is de rol van taal in de conflicten in het Midden-Oosten? Is niet elke strijd op een bepaald niveau ook een taalstrijd?