Een `klein, ongeschoeid mannetje in zijden rokken dat met een bonte verzameling bedoeïenen de woestijn in trok om de Arabische opstand tegen het Ottomaanse rijk te steunen: zo zag luitenant Thomas Edward Lawrence zichzelf nadat hij eind 1916 door de Britten naar de Hedjaz was uitgezonden als verbindingsofficier. Zijn belevenissen en ontberingen, overwinningen en nederlagen beschreef hij in het meesterlijke Zeven zuilen van wijsheid.

Met geen andere militaire vooropleiding dan een kantoorfunctie in Caïro begon Lawrence aan het zware, gevaarlijke leven in de woestijn. Hij speelde een dubbelrol: de Britse regering had de Arabieren onafhankelijkheid toegezegd in ruil voor hun medewerking bij het verslaan van de Turken, die aan de zijde van de Duitsers vochten. Lawrence wist dat deze belofte geen gestand kon worden gedaan maar vatte tegelijk genoeg sympathie op voor zijn Arabische medestrijders om tot het einde toe te blijven proberen de Britse en Arabische belangen te verzoenen. Lawrence autobiografische verslag toont hem als een gedreven guerrillastrijder die zich had uitgeleverd aan de `overweldigende gulzigheid van de overwinning .
Zeven zuilen van wijsheid was het lievelingsboek van John F. Kennedy en E.M. Forster. Volgens Winston Churchill zou het een klassieker worden als Gulliver s Travels en Robinson Crusoe. In 1962 is het werk succesvol verfilmd als Lawrence of Arabia, met in de hoofdrollen Peter O Toole en Omar Sharif.

`Dit boek is ongetwijfeld een monument in het Engelse taalgebied, maar Sjaak Commandeur heeft er ook een Nederlands taalmonument van gemaakt. Guus Kuijer