In 1495, met de terugkeer van Columbus uit Amerika, brak er een syfilisepidemie uit die als een ware pest door Europa raasde. Girolamo Fracastoro beschrijft de vermeende oorzaken en behandeling van deze nieuwe ziekte. De beschrijving van de gruwelijke misvormingen zijn van een ongekende heftigheid.

De helft van het werk bestaat uit twee epische gedichten waarin Fracastoro een reis beschrijft naar de onderwereld, waar een zieke herder genezen wordt door nimfen die hem dopen in een kwikhoudende rivier. Kwik was tot het begin van de vorige eeuw een belangrijk maar gevaarlijk wapen tegen de ziekte; het was even dodelijk voor het micro-organisme als voor de patiënt.

Ook lezen we een epos over de reis van Columbus, die terechtkomt op het eiland Hispania, waar de ziekte endemisch is en de koning in een schitterende monoloog uitlegt hoe de ziekte als straf van de zonnegod het eiland heeft getroffen. Dit deel heeft een mythologisch karakter, geïnspireerd op Vergilius en Ovidius. Fracastoro ontpopt zich hier als een groot dichter. Tot slot volgt nog een wetenschappelijke verhandeling over de ziekte in proza.