Fonkelende ogen, brandende harten, glanzende sterren en de vlammende zon: de gedichten van Pieter Cornelisz. Hooft stralen van het licht. Met zijn poëzie bewees hij dat de Nederlandse taal in niets hoefde onder te doen voor het Frans of het Italiaans. Schijnbaar moeiteloos overwon Hooft de problemen die dichters voor hem nog hadden met het ritme en de versvormen van de Renaissance en schreef hij zijn elegante sonnetten en sierlijke liederen.
Hooft is vooral bekend gebleven vanwege zijn liefdespoëzie. Hij was vaak en hartstochtelijk verliefd en schreef dan de mooiste gedichten. Hij voegde zich daarbij naar de Europese, op Petrarca geïnspireerde mode, maar wist door zijn talent, vakmanschap en persoonlijke inbreng toch een eigen geluid te vinden. Zijn gedichten laten zich lezen als een amoureuze autobiografie.
Daarnaast heeft zijn auteurschap ook een maatschappelijke kant. Zo dichtte hij over goed leiderschap en het belang van vrede, en over de grillen van het lot en de manieren waarop de mens zich daartegen kan wapenen.