Het wezen van de filosofische kritiek is de titel van de inleiding tot het Kritische Journal der Philosphie, een door Hegel en Schelling gemeenschappelijke uitgegeven tijdschrift dat in 1802/1803 verscheen. In deze tekst stelt Hegel het fundamentele wijsgerige probleem aan de orde in hoeverre het mogelijk is om objectief kritiek uit te oefenen aan de orde in hoeverre het mogelijk is om objectief kritiek uit te oefenen op andere filosofieën. Tevens zet hij in alle duidelijkheid zijn opvattingen uiteen over de taak en inhoud van de filosofie en bakent hij zijn eigen zienswijze terzake af tegenover die van andere filosofen van zijn tijd. Dit maakt dat het essay niet alleen gelezen kan worden als een kennismaking met enkele centrale inzichten van Hegel, maar ook dienen als een toegangsweg tot de levendige discussie tussen Hegel en Schelling enerzijds en de filosofische cultuur van die tijd anderzijds.