Meer dan 40.000 jaar geleden probeert een jonge, zwangere neanderthalervrouw te overleven tijdens een strenge winter en dreigende hongersnood. Haar familie is verdwenen en ze is ten dode opgeschreven als ze niet een nieuwe groep soortgenoten vindt die haar wil opnemen. Haar zoektocht is verweven met het verhaal van de zwangere archeologe Rosamund, die een opzienbarende ontdekking doet als ze een graf blootlegt waarin de overblijfselen van een neanderthaler en een homo sapiens naast elkaar zijn begraven.
Claire Cameron baseerde zich voor De laatste neanderthaler op de laatste antropologische en archeologische onderzoeken, en schetst daarmee een geloofwaardig beeld van de nadagen van de neanderthalers.