Toen ik voldoende afstand had kunnen nemen ben ik naar België teruggekeerd, als het ware gegrepen door die haat-liefdeverhouding die mij meesleepte. Het is niet eenvoudig zijn eigen land te fotograferen, zonder in de sentimentele of documentaire valstrikken te lopen. Ik ben in zwartwit beginnen werken - te melancholisch, niet genoeg realistisch - en al snel hebben de kleuren zich opgedrongen, als vanzelfsprekend.Waaraan ik uitdrukking wilde geven begon vorm te vatten.Waarschijnlijk is België het Europees land dat zich na de oorlog het snelst heeft geamerikaniseerd; vandaar de kracht van de banaliteit, geconfronteerd met het surrealisme en met de macht van de tradities die ondanks alles hebben standgehouden. Mooi, lelijk, banaliteit van het mooie, schoonheid van de lelijkheid.Dergelijke tegenstrijdigheden zijn tevens de mijne. Harry Gruyaert Het samenbrengen in een enkel boekwerk van twee Belgische kunstenaars die terecht tot de grootste worden gerekend, Hugo Claus en Harry Gruyaert, kan alleen maar een krachtig en uiterst origineel werk opleveren. Er moet wel worden opgemerkt dat het niet in de bedoeling ligt van de schrijver, noch in die van de fotograaf, om een nauwgezette beschrijving of analyse te geven in de etnologische zin van het woord. Twee gevoeligheden ontmoeten elkaar, vullen elkaar aan en komen soms met elkaar in botsing: de gloed van de taal sluit aan bij het gekletter van de kleuren.Dit boek is niet een getuigenis van een land waarvan de eigenaardigheden al vaak tot uiting zijn gebracht, met inbegrip van dat gevoel van vervreemding waarop de schilders altijd de nadruk hebben gelegd, vanaf het grote tijdperk van de Vlaamse schilderkunst tot aan Delvaux of Ensor.Dit boek is geen constatering, het is een tweestemmig gedicht dat ongedwongen ten gehore wordt gebracht en dat uiting geeft aan de haat-liefdeverhouding die de twee kunstenaars hebben met het platte land dat het hunne is. Robert Delpire