Paul de Groot bepaalde decennia lang het gezicht van het communisme in Nederland. Schijnbaar moeiteloos wist hij zich staande te houden te midden van intriges, kongsies en heftige botsingen tussen verschillende ideologische stromingen. Maar achter de 'Nederlandse Stalin' die zijn tegenstanders hardvochtig uitschakelde, ging een getourmenteerd man schuil. Zijn leven lang worstelde De Groot met schuldgevoelens over de dood van zijn vrouw en dochter, die in 1943 voor zijn ogen werden gearresteerd.
'De man die de weg wees' beschrijft de opkomst en val van deze omstreden, tragische figuur, in wiens persoonlijkheid de hele pijnlijke geschiedenis van het twintigste-eeuwse communisme lijkt samengebald. Naast Paul de Groot spelen vele andere prominente communisten als de schrijvers Jef Last en Theun de Vries, de wiskundige Dirk Jan Struik en de politicus Marcus Bakker een vaak omstreden rol. Jan Willem Stutje heeft een schat aan informatie opgedolven, vele hoofdrolspelers aan het praten gekregen en tal van bijzondere, soms onthutsende feiten weten los te krijgen. Niet alleen tekent hij een indrukwekkend portret van een op het eerste gezicht weinig sympathieke, maar buitengewoon intrigerende man, ook levert hij een essentiële bijdrage aan de geschiedschrijving van de communistische beweging in Nederland.