De Republiek der Nederlanden is een schatkamer vol bezwaren tegen de monarchie en pleidooien voor de republiek. De auteurs belichten het feilen van de monarchie vanuit staatsrechtelijk, psychologisch, moreel en praktisch standpunt. Ze laten zien dat de monarchie de idealen van de Verlichting met de voeten treedt, op nauwelijks verhulde wijze ondemocratisch is en in strijd is met een fundamenteel grondrecht: de gelijke behandeling van alle burgers. Ze bespotten de collectieve verslaving aan de monarchistische droomfabriek en tonen aan dat dit op nostalgie gefundeerde sprookje niet langer past in een moderne samenleving.

Naast de min of meer tijdloze argumenten tegen de monarchie vinden we in dit boek portretten van de hoofdrolspelers ten paleize en beschrijvingen van de wondere wegen van de Oranjes. Ook wordt de bewogen geschiedenis van het negentiende-eeuwse republikanisme in kaart gebracht en reconstrueren leden van het vroegste uur de tumultueuze oprichtingsgeschiedenissen van het Republikeins Genootschap en het Nieuw Republikeins Genootschap. De felle reacties die deze initiatieven teweegbrachten, tonen aan dat op het uitkomen voor een republikeinse gezindheid in brede kring nog steeds een levensgroot taboe rust. Dit boek is een krachtig pleidooi om
dat taboe te doorbreken.