R. C. Zaehner, hoogleraar in de oosterse religies en ethiek aan de universiteit van Oxford, wilde zijn boek oorspronkelijk betitelen 'Madness, Mescalin and Mysticism'. Het is geworden 'Mysticism, Sacred and Profane'; Oxford University Press.
Professor Zaehner analyseert in Mystiek een aantal bovennatuurlijke ervaringen: zowel de door stimulerende middelen en mescaline opgeroepen sensaties, als de mystieke staat beschreven door christelijke, mohammedaanse en indiase mystici. In het hoofdstuk 'God en de natuur' worden aan de hand van een aantal citaten de ervaringen van Proust en Rimbaud geanalyseerd. Vervolgens onderzoekt Zaehner met behulp van Jung's psychoanalytische methode het verband tussen de verschillende soorten mystieke ervaring. Veel is geciteerd uit Aldous Huxley's The Doors of Perception, waar Zaehner het overigens grondig mee oneens is. Hij kan zijn argumentatie kracht bijzetten door zijn grote kennis, en zijn beheersing van de oosterse talen, waarin zoveel van de mystieke wereldliteratuur is geschreven. In een aanhangsel brengt de auteur verslag uit van zijn persoonlijke ervaringen met mescaline.