Burgerschapsvorming en identiteitsontwikkeling

Van oudsher heeft de school de taak leerlingen voor te bereiden op hun toekomstige positie in de samenleving. Na een periode waarin dit op een beperkte manier werd opgevat en de nadruk lag op het aanleren van basisvaardigheden, is het beeld van de taak van de school de afgelopen jaren weer verbreed en onder andere in het licht gesteld van burgerschapsvorming en identiteitsontwikkeling. Daarmee is ook de pedagogische kwaliteit van het onderwijs weer op de agenda gekomen.

Burgerschap en identiteit zijn geenszins onbetwiste begrippen. Dit boek draagt bij aan reflectie op die begrippen, en laat zien hoe onderwijs kan bijdragen aan burgerschapsvorming en identiteitsontwikkeling. Dat gebeurt vanuit een referentiekader waarin de mens als zingever en historisch wezen wordt gezien.
Het eerste deel van het boek bevat voorstellen voor een specifiek vormingsconcept zoals ontwikkelingsgericht onderwijs en humanistische vorming. Het tweede deel behandelt verschillende aspecten van identiteit en burgerschap, en de vraag wat en hoe daarover geleerd zou moeten worden. Hier komen onder meer 'seksuele vorming', 'levensbeschouwelijke vorming', 'mediawijsheid' en 'vorming van een beroepsidentiteit' aan bod. De vraag naar de kwaliteiten van leraren voor die vormende taak van het onderwijs, wordt in het derde deel besproken. Het boek draagt tot slot bij aan verdere theorievorming over identiteitsontwikkeling. De cultuurhistorische traditie is hier het uitgangspunt.

Het boek is geschreven voor geïnteresseerden in praktische en theoretische vraagstukken rond identiteitsontwikkeling in relatie tot burgerschapsvorming. Het levert een bijdrage aan het debat over de functie van onderwijs als maatschappelijk instituut en over de vraag wat pedagogische kwaliteit inhoudt. Onderwijskundigen, pedagogen, onderwijsontwikkelaars en beleidsmakers zullen er hun geest mee kunnen scherpen.

De samenstellers van de bundel houden zich in hun werk vanuit diverse perspectieven bezig met het onderwerp van dit boek, als hoogleraren op de Vrije Universiteit Amsterdam en als lector 'Pedagogische kwaliteit van het onderwijs' aan de Christelijke Hogeschool Windesheim/docent-onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam.