Leren is een complex proces.
Hoewel we nog niet helemaal begrijpen hoe leren in zijn werk gaat, is onze kennis van leerprocessen de laatste decennia wel enorm toegenomen. Op basis van leerpsychologisch en onderwijskundig onderzoek op breed terrein zijn inmiddels inzichten gegroeid die voldoende aanleiding geven om onze hedendaagse onderwijspraktijk eens kritisch tegen het licht te houden.

De Amerikaanse onderzoeker Robert J. Marzano ontwierp een praktisch model, Dimensions of learning, waarin hij de nieuwe inzichten uit de leertheorie vertaalde naar praktische instrumenten waarmee docent, docent in opleiding en leerling aan de slag kunnen. Het model onderscheidt vijf dimensies, die samen complexe leerprocessen beschrijven: motivatie, het verwerven en integreren van nieuwe kennis, het verdiepen en verbreden van kennis, de toepassing van kennis in betekenisvolle situaties en reflectie.

Geïnspireerd door het werk van Marzano schreef Wietske Miedema Leren in vijf dimensies, een boek voor de moderne lespraktijk in het Voortgezet Onderwijs. Leren in vijf dimensies is een volledig op de Nederlandse situatie toegespitste bewerking van Marzano’s werk. In dit boek wordt de achterliggende theorie kort behandeld, maar het boek geeft vooral veel pedagogische en didactische uitwerking en veel échte voorbeelden uit alle schooltypen: van vmbo tot vwo. Met behulp van Leren in vijf dimensies kunnen docenten lessen met activerende didactische werkvormen ontwikkelen. Ook bevat het waardevolle ideeën voor docenten die hun onderwijs baseren op het natuurlijk leren, vooral met betrekking tot onderzoekend leren en de afwisseling tussen directe instructie en begeleiden van zelfstandig leren. Leren in vijf dimensies levert zo een waardevolle bijdrage aan de noodzakelijke vernieuwing van de Nederlandse onderwijspraktijk, waarmee studenten en hun opleiders direct aan de slag kunnen.

Robert Marzano is dé specialist op het gebied van leertheorie en met name bekend vanwege zijn vertaling van onderzoek en theorie naar praktische toepassingen in de klas. Hij is onder meer als onderzoeker verbonden aan Mid-Continent Research for Education and Learning in Aurora, Colorado.

Wietske Miedema werkt aan de Educatieve Hogeschool van Amsterdam. Als opleider en als nascholer heeft zij Leren in vijf dimensies met succes in praktijk gebracht. "