Tom Fowler, een Engelse oorlogscorrespondent die al jaren in Saigon woont, wordt door de politie ondervraagd over de moord op de jonge Amerikaanse diplomaat Pyle, van wie men vermoedt dat hij voor de inlichtingendienst werkte. De cynische Fowler heeft Pyle goed gekend en door zijn ogen krijgt de lezer een beeld van de gedode Amerikaan. Dat beeld is echter niet altijd even zuiver, want Pyle stond op het punt te trouwen met Fowlers Vietnamese vriendin.
De stille Amerikaan geldt als een van de belangrijkste boeken over het postkoloniale Vietnam, waar de voortekenen van de op hande zijnde Vietnam-oorlog zich al duidelijk aftekenen. De grote mogendheden zetten in hun poging het land onder controle te krijgen onvermoede krachten in werking. De stille Amerikaan werd in 2003 opnieuw verfilmd met Michael Caine in de hoofdrol.