Het grote publiek kent A.M. de Jong als de geestelijke vader van Merijntje Gijzen en Bulletje en Bonestaak. In het interbellum schiep hij een omvangrijk oeuvre, dat zich kenmerkt door sympathie voor gewone mensen, die een karig bestaan leiden maar die zich daardoor hun levenslust niet laten ontnemen. Vele romans beleefden in ie tijd herdruk na herdruk. Ook na zijn dood bleef de belangstelling voor zijn werk groot, mede door de populaire televisieserie die in de jaren zeventig van de Merijntje Gijzencyclus werd gemaakt.Mels de Jong beschrijft het leven van zijn oom, Adrianus Michiel de Jong (1888-1943) uitvoerig,. Hij groeide op in een katholiek Brabants arbeidersgezin, waarin van de dertien kinderen er maar drie levensvatbaar bleken, en waarin lange perioden van armoede en werkloosheid voorkwamen. Die wereld zou later het decor vormen van Merijntje Gijzens jeugd en jonge jaren. A.M. de Jong ontworstelde zich aan deze wereld door onderwijzer te worden, eerst in Delft en later in Amsterdam. Hij was van jongs af geïnteresseerd in literatuur, waarbij de Delftenaar Dirk Coster een mentorsrol vervulde. Als socialist trachtte hij zijn maatschappelijke idealen met de literatuur te verenigenVeel aandacht besteedt Mels de Jong aan de romans en het literair-kritisch werk van De Jong en aan de wisselwerking hiervan met zijn leven. Er wordt ruimhartig geciteerd uit interviews en brieven en veel tijdgenoten komen aan het woord. De groei van De Jong als schrijver wordt mede bepaald door zijn grote vriendschappen met de tekenaar George van Raemdonk, de schrijver Israël Querido en de Roemeen, Panaït Istrati, zwerver en schrijver. Zijn schokkend einde kwam op 18 oktober 1943, toen hij door twee Nederlandse ss'ers in zijn woning in Blaricum werd vermoord.