Religieuze cultuur in het Westen verkeert voortdurend in de verleiding zich te vergrijpen aan haar onderwerp. Meer dan eens is zij daaraan bezweken. Waar gepoogd wordt -dogmatisch, ethisch of cultisch- het goddelijke in beeld te brengen, bestaat altijd het gevaar van een te snelle identificatie. Tegen dit vergrijp stelt mystiek zich teweer.
Niet dat mystiek God wegpromoveert naar zwevende hoogten, integendeel, de verhoudingen komen omgekeerd te liggen: niet God wordt in een systeem vastgelegd maar de mens zelf wordt veranderd. De mysticus stelt de goddelijke werkelijkheid niet vast-neen, door het onvoorstelbare wordt hij zelf in beweging gebracht en omgevormd. Die oorspronkelijke ervaring blijft werkzaam in mystieke teksten.
Aan wie goed mystiek leest, gebéurt iets: hij/zij werkt en wordt bewerkt in die taal. In een spiritueel klimaat, waarin argwaan tegen elk systeem in verband met God ons vaak in leegte achterlaat, lijkt het daarom adequaat om mystici zelf aan het woord te laten. De mystieke Realiteit huist immers in hun taal.
Dr. F.A. Maas is universitair docent systematische theologie aan de Theologische faculteit Tilburg; dr. H.H. Blomme- stijn is universitair docent van de Theologische faculteit van de KU Nijmegen en wetenschappelijk medewerker van het Titus Brandsma Instituut te Nijmegen.