Henri Polak drukte rond de eeuwwisseling nadrukkelijk zijn stempel op de Nederlandse sociaal-democratie. Hij geldt als de belangrijkste vernieuwer van de vakbeweging en maakte de door hem opgerichte Algemeene Nederlandsche Diamantbewerkersbond (ANDB) tot een modelvakbond. Op zijn initiatief kwam het NVV, de eerste moderne vakcentrale, tot stand. Polak was een begenadigd journalist. Politiek was hij actief op een breed terrein: hij was medeoprichter en voorzitter van de SDAP, hij was het eerste socialistische gemeenteraadslid van Amsterdam en het eerste socialistische Eerste-Kamerlid. Hij vond de verhoging van de materiële welvaart van arbeiders even belangrijk als de bevordering van hun geestelijk welzijn. Onder de arbeidersleiders was hij een van de pioniers op het gebied van monumentenzorg, natuur- en milieubescherming. Al in 1903 verklaarde Polak in de Amsterdamse raad dat hij liever rein water afkomstig uit de duinen dronk dan vervuild Rijnwater.