Ciske de rat is het verhaal van het onhandelbare joch, dat alleen bij de Burgerlijke Stand bekend is als Ciske Vrijmoeth. Voogdijraad, kinderbescherming, de ene school na de andere - niets kan Ciske in bedwang houden, tot hij in de klas komt bij meester Bruis, de enige die Ciske weet te temmen. Maar dan breekt de dag aan, dat hij door een fataal toeval zijn moeder doodt.