De onschuldige monnik en kluizenaar Ondeeds ontvangt in zijn grot diep in het groene woud een louteringsvlammetje van de heilige Agnese—een martelares die voor haar geloof ooit de rattendood stierf. Hij heeft er weken voor gebeden en gevast. Met dit vlammetje kan hij arme boeren met kleine problemen helpen, om zo in zijn simpele onderhoud te voorzien.

Maar het loopt anders. Door honger en ellende gekweld maakt hij een begrijpelijke fout. De heilige accepteert dit niet en het vlammetje dooft. Goede raad is duur. Hij besluit tot een bedevaart naar de sterfplaats van de heilige. Maar nu, zonder vlammetje is het woud een duivelse en vijandige wereld.

Dan lijkt er redding mogelijk, maar die komt van een demon uit de groene magie, die absoluut niet kerkelijk is goedgekeurd. Met overtuigende argumenten weet de demon Ondeeds voor zijn doelen te strikken, in ruil voor een twijfelachtige bescherming en het doorgeven van een belangrijk bericht aan het kerkelijke bewind.

Ondeeds zwicht voor de verleiding en neemt het voorstel aan. Maar zodra hij het woud verlaat vormen de machinaties van de demon een enorm probleem. Spoedig kruist hij de weg van de duivel. En nog erger: de inquisitie is op zijn vernietiging uit. Zal Ondeeds leven en zielenheil kunnen bewaren? Of is hij voorgoed verloren?

De klassieker Ondeeds de Loutere was de eerste fantasyroman die Peter Schaap ooit schreef, maar hij kwam uit na De schrijvenaar van Thyll, die de volgende was.