De koopman van Venetië (Engels: The Merchant of Venice) is een komedie van William Shakespeare, vooral bekend door de tragische scènes. Het stuk gaat over een jonge edelman, Bassanio, die zichzelf met zijn bloedverwant[1] en vriend, Antonio, in de problemen werkt door geld te lenen om de vrouw van zijn dromen voor zich te winnen.

The Merchant of Venice werd waarschijnlijk geschreven in 1596 of 1597, dus na stukken als Romeo en Julia en Richard III, maar nog voor Shakespeares grote tragedies uit zijn latere jaren. Het verhaal met de koopman, de arme minnaar, de mooie dame en de schurkachtige jood was toen al terug te vinden in een aantal contemporaine Italiaanse verhalenbundels waaruit Shakespeare heel wat stof ontleende. De Italiaanse setting en de huwelijksperikelen zijn typisch voor Shakespeares vroege komedies, maar personages als Portia, Shakespeares eerste grootse heldin, en de onvergetelijke schurk Shylock tillen dit stuk op naar een hoger niveau.